25 Korrik, 1464, Pas Betejës së Ohrit, Letër për Papën Pali II
25 Korrik, 1464, Pas Betejës së Ohrit, Letër për Papën Pali II Fitore! Një tjetër fitore e madhe kundër hordhive osmane. Fusha e Ohrit është larë me gjakun e armikut. Sheremet Beu u mund dhe u turpërua. Por kjo fitore, si gjithë të tjerat, është blerë me çmim të lartë. Shumë nga trimat tanë nuk do t'i shohin më familjet e tyre. Ndërsa ushtarët festojnë dhe mjekët kujdesen për të plagosurit, unë jam ulur në tendën time, duke shkruar një letër për Shenjtërinë e Tij, Papën Pali II. Duhet ta informoj për këtë fitore, jo për t'u mburrur, por për t'i kujtuar se lufta jonë është edhe lufta e tij, lufta e gjithë Krishterimit. Papa Piu II, paraardhësi i tij, kishte një vizion të madh. Ai e kuptonte rrezikun osman dhe po punonte pa u lodhur për të organizuar një kryqëzatë të re, një front të bashkuar të princërve evropianë kundër armikut të përbashkët. Vdekja e tij ishte një goditje e rëndë për kauzën tonë. Papa Pali II duket më i matur, më pragmatik. Ai flet për vështirësi financiare, për mosmarrëveshje mes mbretërve. Por unë nuk do të heq dorë së kërkuari ndihmën e tij. Ai është Ati i Shenjtë, udhëheqësi shpirtëror i botës së krishterë. Fjala e tij ka peshë. Në letrën time, i përshkruaj betejën, trimërinë e ushtarëve tanë, brutalitetin e armikut. I kujtoj se ne jemi mburoja e Italisë, porta e Evropës. Nëse ne biem, rruga për në Romë do të jetë e hapur. I lutem të përdorë autoritetin e tij për të bindur princërit ngurrues, për të mbledhur fonde, për të dërguar ushtarë. "Shenjtëria Juaj," shkruaj, "ne kemi derdhur gjakun tonë pa kursim për të mbrojtur Besimin dhe lirinë. Por forcat tona janë të kufizuara. Armiku është i pafund. Nëse Evropa e Krishterë nuk zgjohet nga gjumi i saj dhe nuk bashkohet kundër këtij rreziku, së shpejti do të jetë tepër vonë. Ne do të luftojmë deri në fund, por fati i gjithë kontinentit është në rrezik." E di se këto fjalë mund të tingëllojnë dramatike, por ato janë e vërteta e hidhur. Unë e kam parë me sytë e mi fuqinë e makinerisë ushtarake osmane. E kam parë ambicien e pafund të Sulltan Mehmetit, i cili ëndërron të pushtojë Romën dhe ta kthejë Shën Pjetrin në xhami. A do ta dëgjojë Papa lutjen time? A do të arrijë të kapërcejë grindjet e vogla dhe interesat e ngushta që e mbajnë Evropën të përçarë? Shpresoj. Shpresa është arma e fundit që na mbetet. Kam dërguar letra të ngjashme edhe te Mbreti Ferdinand i Napolit, te Duka i Milanos, te Mbreti i Hungarisë. Disa do të përgjigjen me fjalë të ngrohta, disa me premtime boshe, disa ndoshta as nuk do të përgjigjen fare. Por unë duhet të vazhdoj të trokas në çdo derë, të kërkoj ndihmë kudo që mund të gjendet. Lufta jonë nuk është vetëm një konflikt lokal. Është një betejë për shpirtin e Evropës. Dhe unë jam i vendosur ta fitoj këtë betejë, me ndihmën e Zotit dhe, shpresoj, me ndihmën e aleatëve tanë. Lajmëtari do të niset nesër në agim. Uroj që letra ime të gjejë veshë që dëgjojnë dhe zemra që kuptojnë. Gjergji, Athleta Christi (siç më quajnë ndonjëherë, edhe pse ndonjëherë ndihem më shumë si një Sizif i dënuar të rrokullisë një gur të pafund).